Eldhúsperlur

Marsipan manía – Það mætti sennilega greina mig með eitthvað svoleiðis. Ég e.l.s.k.a. marsipan og allt sem því viðkemur og hef gert frá því að ég man eftir mér. Hér inni eru nokkrar uppskriftir sem innihalda þessa guðafæðu en ég er ekki frá því að það mætti bæta hressilega við það safn. Ég hef annars legið í flensu í síðustu daga og lítið annað gert en að hósta og vorkenna sjálfri mér á milli pústa. Þolinmæðin brást því þennan föstudagsseinnipart og iðjuleysið vék fyrir bakstri dásamlega ljúffengra pistasíu- marsipan snúða. Ég var himinsæl með útkomuna. Þetta minnir mann á gott bakarís bakkelsi nema eiginlega bara ennþá betra. Svo veit maður líka nákvæmega hvað er í bakkelsinu. Ég er svona almennt ekki mikið fyrir gerbakstur svo ég geri alltaf snúða með lyftidufti sem eru samt mjúkir og góðir. Þó svo að ég baki alltaf úr spelti og vínsteinslyftidufti er ágætt að taka það fram að því má auðvitað skipta út fyrir hveiti eða annað mjöl, og venjulegt lyftiduft. Ég gæti ekki mælt meira með þessum snúðum, prófið að baka þá kæru vinir!

Pistasíu- marsipansnúðar með hvítu súkkulaði (ca. 24 snúðar):

• 5 dl fínmalað spelt (meira til að hnoða og fletja út)
• 4 tsk vínsteinslyftiduft
• 1/4 tsk salt
• 3 msk hrásykur
• 75 gr smjör
• 2 dl ab mjólk eða hrein jógúrt
• Fylling:
• 200 gr Odense desertmassi með pistasíubragði (eða venjulegt mjúkt marsipan)
• 4 msk brætt smjör
• 4 msk hrásykur
• 2-3 msk birkifræ
• Ofaná:
• 100 gr hvítir Odense súkkulaðidropar

Aðferð: Hitið ofn í 170 gráður með blæstri, annars 180 gráður. Blandið saman í hrærivélaskál, spelti, lyftidufti, salti og sykri. Klípið smjörið út í í litlum bitum. (Ágætt að það sé ekki alveg ískalt heldur búið að standa við stofuhita í ca. 1 klst). Hellið ab mjólkinni saman við og vinnið saman þar til gott deigið er komið. Gætið þess þó að hnoða ekki of lengi. Stráið vel af spelti á borðplötu og hnoðið deigið aðeins þannig að það sé ekki klístrað og gott sé að fletja það út. Fletjið deigið út í ílangan ferhyrning. Athugið að deigið er dálítið blautt og viðkvæmt fyrir miklu hnjaski. Passið því að hafa borðið vel hveiti/spelt stráð.

Hrærið saman bræddu smjöri og pistasíu marsipaninu þannig að marsipanið mýkist aðeins. Dreifið blöndunni eins jafnt og mögulegt er yfir deigið. Ágætt að nota bakið á matskeið eða lítinn spaða og allt í lagi þó það séu smá marsipan klessur hér og hvar. Stráið svo hrásykrinum yfir ásamt birkifræunum. Rúllið upp og skerið í ca. 2-2.5 cm þykka snúða. Raðið á bökunarplötu og bakið í 12-15 mínútur eða þar til gullinbrúnir en ennþá svolítið mjúkir í miðjunni. Færið af plötunni og látið kólna alveg. Bræðið hvíta súkkulaðið yfir vatnsbaðið eða í potti við mjög vægan hita. Dreifið því yfir með því að dýfa teskeið í súkkulaðið og láta það leka yfir snúðana í mjóum ræmum. Gott er að geyma snúðana í lokuðu íláti í 2-3 daga. Annars eru þeir auðvitað langbestir nýbakaðir.

Hvernig ég gat gleymt að setja þessa uppskrift inn skil ég ekki. Þetta, mín kæru, var sennilega eitt af stærri mataraugnablikum eldhúss Eldhúsperlna í sumar. Fólk sem smakkaði féll í stafi og ég bíð eftir tækifæri til að baka þessar dásemdardúllur aftur. Ég gaf uppskriftina í Fréttablaðið og hún birtist minnir mig í byrjun ágúst sem ein af nokkrum hugmyndum fyrir mat í lautarferðir. Þó að lautarferðartímanum sé nú sennilega lokið þetta árið get ég þó sennilega talið upp þúsund önnur tilefni þar sem brúnkurnar myndu stela senunni. Það sem meira er, þá er næstum jafn vandræðalega auðvelt að búa þær til eins og það er að borða þær. Ég biðst afsökunar á myndgæðunum. Myndirnar voru teknar á símann minn í flýti áður en ljósmyndari Fréttablaðsins mætti í heimsókn og myndaði herlegheitin og eftir það man enginn hvað gerðist.. nema að brúnkurnar kláruðust mjög fljótt. Þær eru blautar, seigar og stökkar, alveg eins og sannar brúnkur eiga að vera. Ekki einu sinni láta ykkur detta í hug að reyna að gera þær eitthvað hollari. Þetta er spari og ber að njóta.

Nutella brúnkur

• 100 gr smjör, brætt og aðeins kælt
• 1 dl púðursykur
• 1 krukka nutella (400 gr)
• 1 msk hreint kakó
• 2 tsk vanilluextract
• 2 egg
• 1 ½ dl hveiti
• ½ tsk gott sjávarsalt
• 3 msk hakkaðar heslihnetur

Aðferð: Hrærið saman bræddu smjöri, púðursykri, nutella, kakó, vanillu og eggjum þar til alveg slétt. Hrærið hveitinu og saltinu saman við þar til rétt komið saman við deigið. Hellið í form (ég nota 20×26 cm form) og stráið hökkuðum heslihnetum jafnt yfir. Bakið við 170 gráður með blæstri í um 20 mínútur. Kakan á að vera dálítið blaut í miðjunni. Látið kólna í a.m.k. klst og skerið þá í bita. Ég þræddi brúnkurnar upp á spjóti með jarðarberjum, sem er til dæmis skemmtilegt fyrir lautaferðir eða aðrar uppákomur. 

 

Á ferðalagi okkur um Norðurlandið fyrr í sumar vorum við svo heppin að fá oftast framúrskarandi góðan og ferskan mat. Það er virkilega gaman að sjá hvað metnaður í matreiðslu virðist vera að aukast og ég held að kröfur um góðan mat séu sífellt að verða meiri. Það er nokkuð ljóst að ef veitingastaðir eiga að ganga þarf maturinn þar að vera það góður að maður vilji koma aftur og aftur. Ekki miklar líkur á að staðir gangi vel sem fá hvern gest aðeins einu sinni í mat og síðan ekki söguna meir. Stundum þegar ég fæ svona allt í lagi góðan mat á veitingastað þarf oft ekki nema eitthvað eitt frábært til að sannfæra mig um að koma aftur. Frábæran eftirrétt eða forrétt, fullkomlega eldað kjöt eða fisk og ég verð sannfærð um að þarna sé eitthvað gott á ferðinni. En að sama skapi get ég orðið frekar sár þegar pantaður er réttur sem svo auðveldlega getur verið frábær en er það svo ekki. Eitt af því besta í bakkelsismálum sem maðurinn minn veit er gulrótarkaka. Hann pantaði sér einmitt eina slíka í eftirrétt á frekar fínum veitingastað á Norðurlandinu í fríinu okkar góða. Þvílík vonbriðgði. Kakan var næstum því jafn þurr og tvíbaka og bragðið óspennandi eftir því. Glötuð gulrótarkaka sumsé. Lífið er sannarlega of stutt fyrir vont bakkelsi, svona ef maður ætlar á annað borð að leyfa sér það. Ég ákvað því í tilefni brúðkaupsafmælis okkar á dögunum að baka bestu gulrótartertu hingað til.. því svoleiðis gerir maður ef maður ætlar á annað borð að baka gulrótartertu. Það varð enginn fyrir vonbrigðum í þetta skiptið enda um einstaklega ljúffenga tertu að ræða. Uppskriftin er gömul og amerísk og af þeim matarbloggum að dæma sem hafa tekið tertuna fyrir, er þetta besta gulrótarterta sem um ræðir. Held ég sé bara sammála því svei mér þá. Kremið sem ég nota er ekki með rjómaosti, mér þykir svoleiðis krem oftast allt of væmið og bara ekki nógu gott. Ég bjó því til frekar klassískt hvítt vanillusmjörkrem með smá sítrónusafa. Ég mæli eindregið með að þið prófið þessa.

Amerísk gulrótarterta (Örlítið tilfærð uppskrift frá www.momontimeout.com):

Ath: Bollamálið sem ég nota er 2.5 dl.

• 1 1/4 bolli bragðlítil olía
• 1 1/2 bolli sykur
• 3 egg
• ————————
• 2 bollar hveiti eða fínmalað spelt
• 1 tsk matarsódi
• 1 1/2 tsk lyftiduft
• 1/2 tsk salt
• 1 tsk kanill
• ————————
• 2 bollar rifnar gulrætur
• 1 bolli kókosmjöl
• 1 bolli hakkaðar valhnetur eða pekanhnetur (má sleppa)
• 2 tsk vanilluextract
• 1 bolli hakkaður ananas úr dós með safanum

Aðferð: Hitið ofn í 170 gráður með blæstri annars 190 gráður. Smyrjið tvö 24 cm kökuform og leggið smjörpappír í botninn. Byrjið á að þeyta saman olíu, sykri og eggjum þar til blandan lýsist aðeins og verður örlítið loftkenndari. Blandið saman í annari skál: hveiti, matarsóda, lyftidufti, salti og kanil. Í þriðju skálinni blandið saman rifnum gulrótum, kókosmjöli, hnetum (ef þið notið þær), vanillu og ananas (með safanum). Hellið hveitiblöndunni og gulrótarblöndunni saman við eggjablönduna og hrærið þar til þetta er komið vel saman án þess þó að hræra of lengi. Skiptið deiginu jafnt í formin og bakið í 30-35 mínútur eða þar til bakað í gegn. Fylgist með kökunum þar sem ofnar geta verið misjafnir. Takið kökurnar út og látið kólna alveg áður en kremið er sett á.

Krem:

• 250 gr mjúkt smjör
• 500 gr flórsykur
• 2 msk ferskur sítrónusafi (ekki úr plastflösku)
• 2 tsk vanilluextract
• 2-3 msk mjólk til að þynna kremið ef þarf

Aðferð: Þeytið smjörið í 2-3 mínútur eða þar til það hvítnar og verður létt. Bætið flórsykrinum út í og þeytið áfram í 2-3 mínútur. Bætið sítrónusafanum og vanilllunni saman við. Setjið mjólk saman við ef ykkur finnst kremið of þykkt. Dreifið um 1/3 af kreminu á neðri botninn. Leggið þá hinn ofan á og dreifið restinni af kreminu jafnt yfir alla kökuna. Skreytið e.t.v með hökkuðum pekanhnetum eða kókosmjöli.

Já ég var víst búin að lofa uppskrift að gulrótartertu. Engar áhyggjur, hún kemur. En fyrst skulum við búa til ferska salsa því veðrið bara kallar á svoleiðis gleði! Ég er afar hrifin af salsa sósum og gæti sennilega borðað þær með öllum mat. Salsa dýrðin nær auðvitað nýjum hæðum og það aukaefnalausum þegar sósan er heimatilbúin. Uppáhaldið mitt að gera við salsa sósu er til dæmis ofan á kotasælu á hrökkbrauði, ofan á avocado á hrökkbrauði, með grilluðu öllu, helst þá kjúklingi, fiski eða hamborgurum og svo auðvitað sem ídýfa með tortillaflögum. Ég vil hafa mína salsa frekar sterka en bragðið fer auðvitað bara eftir smekk. Ef þið notið chilli pipar mæli ég með því að þið smakkið smá bita af piparnum áður en þið setjið hann út í sósuna þar sem chilli getur verið afar mismunandi. Þar sem notaðir eru ferskir tómatar í sósuna verður hún frekar vökvamikil, það er því um að gera að sigta aðeins af vökvanum frá áður en maður ber hana fram. Hvet ykkur til að prófa þessa, hún er svo góð og sumarleg!

Fersk salsa sósa:

• 6 vel þroskaðir eldrauðir tómatar
• 1 lítill rauðlaukur, skorinn smátt
• 1 hvítlauksrif, rifið eða smátt saxað
• 1 lítill grænn chillipipar (meira eða minna eftir smekk)
• Góð handfylli ferskt kóríander
• Safi úr einni límónu
• 1/2 tsk kummin
• 1 tsk sjávarsalt

Aðferð: Allt sett í matvinnsluvél eða blandara og blandað/púlsað þannig að útkoman verði frekar gróf salsa sósa. Ekki mauka of lengi. Smakkið til með salti og sigtið aðeins af vökvanum frá áður en salsa sósan er borin fram. Geymist í ísskáp í 2-3 daga.

p.s.. Ef þið eigið ekki matvinnsluvél eða blandara er líka hægt að skera allt hráefnið frekar smátt með hníf og blanda saman, geri það stundum þegar ég nenni ekki vélaveseninu. Það er alveg jafn gott!

Við höfum verið í fríi undanfarna daga og þvælst um Norðurlandið í sól og blíðu. Eins endurnærandi og dásamlegt það er að komast í frí þá elska ég að koma heim aftur og stússast í eldhúsinu. Lesefnið í mínum fríum snýst lang oftast um mat og ég veit fátt notalegra en að glugga í matreiðslutímaritum eða bókum og sækja mér innblástur og hugmyndir að einhverju nýju til að prófa. Ég nældi mér í eintak af hinni dásamlegu bók Rachel Khoo: My little french kitchen í Eymundsson á Akureyri og lét mig dreyma um franska eldamennsku og rauðvínsglas þegar heim yrði komið. Þessi kjúklingaréttur varð fyrir valinu að þessu sinni og mikið óskaplega var hann góður! Ég mæli eindregið með því að þið prófið réttinn, þetta er heiðarlegur, franskur sveitamatur eins og hann gerist bestur. Það er upplagt að opna rauðvínsflösku, nota part af henni í réttin og gæða sér svo á restinni með matnum. Þetta er kannski ekki sumarlegasti matur sem til er, en hann er bara svo dásamlega góður og hlýjar inn að hjartarótum.

Lítillega tilfærð uppskrift úr bókinni: My little French kitchen eftir Rachel Khoo

• 1 kjúklingur hlutaður niður í 8 bita (líka hægt að nota t.d 8 kjúklingalæri á beini)
• 150 ml rauðvín
• 100 ml rauðvínsedik
• 4 msk tómatpaste
• 1 msk hunang
• 2 marin hvítlauksrif
• 3 stilkar ferskt timían eða 1 tsk þurrkað
• 1 msk saxað ferskt rósmarín eða 1 tsk þurrkað
• Gróft sjávarsalt og nýmalaður pipar
• 500 gr kartöflur, skornar í litla bita
• 3-4 gulrætur skornar í mjóar lengjur
• 1 msk ólífuolía

Aðferð: Hrærið saman rauðvíni, rauðvínsediki, tómatpaste, hvítlauk, hunangi, kryddi og smá salti og pipar. Hlutið kjúklinginn niður og kryddið alla bitana vel með salti og pipar. Setjið kjúklinginn t.d í plastpoka eða skál og hellið rauðvínsmarineringunni yfir. Blandið vel saman og geymið í ísskáp í 30 mínútur eða yfir nótt. (Ég marineraði kjúllann í 4 klst og það virkaði vel).

Hitið ofn í 200 gráður eða 180 gráður með blæstri. Leggið kartöflubitana og gulræturnar í eldfast mót, hellið ólífuolíu yfir og kryddið með salti og pipar. Bakið í 15 mínútur. Takið þá út og raðið kjúklingabitunum yfir og hellið marineringunni yfir allt saman. Setjið álpappír yfir eldfasta mótið og bakið í 30 mínútur. Takið álpappírinn þá af og bakið áfram í 15 mínútur. Stráið dálitlu af ferskri steinselju yfir áður en rétturinn er borinn fram.